In eerdere blogartikelen heb ik al eens beschreven dat ik in mijn onderzoek kijk naar de herkomst van vaatwerk uit de 13e en 14e eeuw om zo handelsstromen te reconstrueren. Ik heb eerder een stuk geschreven over de verschillende soorten vaatwerk en vooral aardewerk die op een lokale schaal werden geproduceerd. In dit artikel wil ik iets vertellen over het geïmporteerde vaatwerk dat voor komt in mijn scriptie.
Geïmporteerd vaatwerk
Het geïmporteerd vaatwerk was vaak afkomstig uit gespecialiseerde pottenbakkerscentra. Doordat de productiecentra zich specialiseerde in specifieke soorten aardewerk. In mijn scriptie komen de volgende soorten aardewerk aan bod: Pingsdorf, Steengoed, hoog versierd Vlaams aardewerk en Witbakkend aardewerk. In dit artikel ga ik niet in op al deze soorten aardewerk omdat het dan een heel lang artikel wordt. In dit artikel ga ik jullie meenemen langs de globale herkomstgebieden van deze vormen van aardewerk. En wie weet komen in volgende artikelen ver verschillende aardewerk soorten aan bod. 😊
Hoog versierd Vlaams Aardewerk
De naam van het hoog versier Vlaams aardwerk doet natuurlijk al vermoeden dat dit aardewerk uit Vlaanderen afkomstig was. Maar de naam is een beetje misleidend. Het meer en deel van dit type aardewerk kam uit het gebied dat nu Zeeuws-Vlaanderen is en een deel Oost- en West-Vlaanderen. Een grote productie plaats van dit aardewerk was de stad Aardenburg. Maar dit type aardewerk werd ook in verschillende productieplaatsen in Holland, Friesland en Denemarken gemaakt.
Pingsdorf
Het Pingsdorf aardewerk is vernoemd naar de Duitse plaats Pingsdorf waar voor het eerst productieafval van dit type aardewerk werd gevonden. Maar sinds die eerste ontdekking weten we dat dit soort aardewerk in het hele Rijnland werd geproduceerd. Het Rijnland is een productie regio rond Keulen. Maar het Pingsddorf aardewerk werd ook in het Zuiden van Limburg gemaakt.
Steengoed
Het steengoed was een nieuwe soort aardewerk dat in de 13e en 14e eeuw zijn intreden deed op de markt. Dit aardewerk kent veel sub soorten, maar de groep komt in de 13e en 14e eeuw voornamelijk uit het Rijnland. Verschillende steden in het Rijnland maakte hun eigen type steengoed, met eigen uiterlijke kenmerken. Hierdoor kunnen archeologen vaak specifieke voorwerpen toeschrijven aan een exacte stad in Duitsland.
Witbakkend aardewerk
Het witbakkende aardewerk kwam uit het gebied langs de Maas. Zoals jullie misschien nog konden herinneren uit het vorige hoofdstuk heb ik beschreven hoe rood en grijs aardewerk aan zijn kleur komt. Heel kort door de bocht komt dit door het ijzer die in de klei zit. Witbakkend aardewerk wordt gemaakt met klei waarin geen ijzer zit. Deze klei heet ook wel tertiaire klei en is afkomstig van de zee die miljoenen jaren geleden tot het gebied bij de Maas kwam.
Geïmporteerd vaatwerk
Het zal jullie wel zijn opgevallen dat het geïmporteerde vaatwerk van niet heel ver weg kwam. En ja dat klopt. In de 13e en 14e eeuw was de handel vooral op een lokaal en regionaal niveau. De handel werd vooral over de rivieren gedaan. Vooral door de aanleg van dijken werd de rivieren in Nederland beter bevaarbaar. Ook werden er vanaf de 13e eeuw grotere schepen gebruikt waardoor de handel over de rivier toenam. Daarvoor werd de meeste handel via landroutes gedaan. Denk hierbij aan een kar met een muildier of ezel. Je kan je voorstellen dat de afstanden die vandaag heel klein lijken toen aanvoelde als een wereldreis.
Meer lezen?
Wil je nu meer lezen over mijn scriptie lees dan ook de eerdere artikelen in deze serie:
Wil je nu graag meer lezen over middeleeuws vondstmateriaal van iemand anders dan mij. Dan kan ik het boek archeologie van de middeleeuwen aanraden. Het is een leuk en laagdrempelig boekje dat tegenwoordig alleen nog tweedehands verkrijgbaar is.