Als je de nieuwsbrief hebt ontvangen had je misschien al gelezen dat ik een deadline voor mijn scriptie moest halen en daarom even afwezig was. Dit artikel gaat over een onderdeel van mijn scriptie. Als je deze reeks van artikelen hebt gelezen dan weet je al dat mijn scriptie kijkt naar de mate van deelnamen aan de interregionale handel van de steden Zutphen, Deventer, Oldenzaal en Dordrecht. In dit artikel wil ik kort ingaan op de handel met het Rijnland.
Mijn scriptie
Voor dat ik inga op de resultaten die ik heb weten te boeken met mijn onderzoek naar de handel met het Rijnland, wil ik nog even kort ingaan op mijn scriptie. In het eerste artikel dat ik in deze reeks schreef heb ik geschreven waar mijn scriptie onderzoek naar doet. Via de onderstaande knop kom je bij alle artikelen over mijn scriptie.
In mijn scriptie ga ik onderzoeken in welke maten de steden Zutphen, Deventer, Dordrecht en Oldenzaal deelnamen aan de (inter)regionale handel. Hiervoor kijk ik alleen naar het aangetroffen vaatwerk, de gebruiksgoederen van aardewerk, glas, metaal en hout.
Het Rijnland
Het Rijnland is een gebied in het moderne Duitsland rondom Keulen, het gebied is hieronder aangegeven. In dit gebied werd in de Middeleeuwen het grootste deel/ bijna al het steengoed geproduceerd. Maar ook andere soorten vaatwerk werden hier geproduceerd.
De naam het Rijnland verwijst natuurlijk naar de rivier de Rijn. Deze rivier was ook de belangrijkste vervoersader. In de Middeleeuwen kon je juist goederen vervoeren met een kar en paard, ezel of muildier of met een boot. Booten waren toen de snelste manier, zolang er water was. Nu kijk ik in mijn scriptie naar de verschillen in handel tussen Zutphen, Deventer, Oldenzaal en Dordrecht.
Resultaten
Op basis van mijn database kon ik een paar leuke uitspraken doen. Van al het vaatwerk uit Zutphen was 37% afkomstig uit het Rijnland. In Deventer maakte het vaatwerk uit het Rijnland 13% van al het vaatwerk uit. Dit is een best groot verschil en hoe dit komt is één van de grootste onderwerpen van mijn scriptie.
Handel vanuit het Rijnland
In de Middeleeuwen bestonden Nederland en Duitsland nog niet. Het gebied van Nederland en Duitsland was toen onderdeel van het Heilige Roomse Rijk, en de lokale landheren hadden veel macht van de keizer gekregen. En dit is waarom er z’n groot verschil was tussen de steden Zutphen en Deventer. Zutphen was een onderdeel van het hertogdom Gelre terwijl Deventer onderdeel was van het sticht Utrecht, een onderdeel van het bisdom Utrecht.
Het vaatwerk uit het Rijnland werd vervoerd via schepen over de Rijn. De lokale landheren hieven tol namens de keizer. De tolkamer waar de meeste tol werd geheven was de tolkamer van Lobith. Deze tolkamer lag in het hertogdom Gelre. Het hertogdom Gelre en het bisdom Utrecht waren constant met elkaar in conflict. Van kleine schermutselingen aan de grens tot het belegeren en innemen van steden. Maar ook op economisch vlak probeerde deze twee landheren elkaar dwars te zitten. En dit deed de hertog van Gelre ook door de handelaren die in Zutphen woonde vrijstelling te geven op de Rijntol.
De handelaren uit Zutphen hoefde geen tol te betalen over de producten die zij invoerde vanuit het Rijnland. Hierdoor konden zij dus veel goedkoper het luxe vaatwerk uit het Rijnland importeren terwijl handelaren uit Deventer wel de volledige tol moesten betalen. Tegenwoordig nomen we dit oneerlijke concurrentie, toen was het een slimme truc om je rivaal dwars te zitten.
leuke site en dank voor je tijd. op een van de pagina’s kwam ik wel veel spelfouten tegen – die over hoe warm blijven in de 17 e eeuw ofzo
komt toch professioneler over als je die er uit haalt.
Beste Willem, Dankje voor je feedback. Ik ben op dit moment bezig met een verbeter slag en spellingsfouten moeten er echt uit gehaald worden.